بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
چکیده
رطوبت هوا جزء کلیدی کنترل محیطی در گلخانه‌ها است که به صورت رطوبت نسبی یا کمبود فشار بخار بیان می‌شود. ولی کمبود فشار بخار نه تنها وضعیت رطوبتی گلخانه را بهتر نشان می‌دهد، بلکه به طور موثری نشانگر اقلیم گلخانه نیز است. کمبود فشار بخار از اختلاف بین فشار بخار اشباع و فشار بخار واقعی هوا به‌دست می‌آید. کمبود فشار بخار را می‌توان برای ارزیابی تهدید بیماری، احتمال معیان و نیاز آبیاری محصول گلخانه‌ای استفاده کرد. کمبود فشار بخار بر پنج مشخصه کلیدی بازشدگی روزنه‌ها، جذب دی‌اکسیدکربن، تعرق، جذب مواد مغذی و تنش گیاهی تأثیر می‌گذارد. به طور کلی دامنه بهینه کمبود فشار بخار برای یک محصول 6/0 تا 0/1 و مقادیر کمبود فشار بخار کمتر از 2/0 و بیشتر از 37/1 کیلوپاسکال برای محصول خطرناک است. کمبود فشار بخار مناسب در مرحله رشد ابتدایی 4/0 تا 8/0، مرحله رشد رویشی و ابتدایی گلدهی 8/0 تا 1/1 و در میانه و انتهای مرحله گلدهی1/1 تا 4/1 کیلوپاسکال است. برای مدیریت رطوبت و کمبود فشار بخار مهم‌ترین اصل در کنار تهویه و گرمایش، جریان و چرخش هوا در گلخانه و پیرامون پوشش گیاهی است تا از تجمع رطوبت و میعان آن روی برگ‌ها جلوگیری شود. برای مدیریت کمبود فشار بخار می‌بایست آبیاری منظم و مناسب، تراکم کشت و هرس مناسب، تهویه -گرمایش، گردش هوا، پرهیز از آب گرفتگی یا آب راکد در سطح گلخانه، از بین بردن علف‌ها هرز و بقایای گیاهی رعایت نمود و در شرایط کمبود رطوبت استفاده از سامانه‌های سرمایش تبخیری را در نظر گرفت.
)